Povodom odluke direktora Kliničkog centra Crne Gore da se ne saopštava pol novorođene djece

Uskraćivanje podataka nije način da se spriječi diskriminacija

Podgorica, 29.05.2015.

Dana 27.05.2015. u medijima je objavljena odluka direktora Kliničkog centra Crne Gore da se objavljuje samo podatak o tome koliko je beba rođeno, a ne i kojeg su pola, jer saopštavanje pola direktor smatra diskriminacijom.

Kada se uskraćuje neka informacija koja je već u javnom prostoru, u interesu je javnosti da za to postoji valjano objašnjenje. Međutim, dato objašnjenje da je takva objava “diskriminatorna” nije jasno. Ne smatramo da saopštavanje činjenica o polu novorođene djece može, samo po sebi, izazvati diskriminaciju. S druge strane, informisanje javnosti je važno i u smislu praćenja već identifikovanog problema selektivnih abortusa u Crnoj Gori i u smislu podizanja svijesti javnosti o posledicama ove pojave. Neuvjerljivo obrazloženje pomenute odluke opravdano budi sumnju u to zbog čega se ustvari ove informacije uskraćuju, tim prije što su upravo iz Centra za medicinsku genetiku i imunologiju u Kliničkom centrusaopšteni podaci da Crnoj Gori nedostaje tri hiljade žena u reproduktivnom periodu, a razlog je primjena selektivnog abortusa koji je trend zadnjih 15 godina. (izjava direktorice za “Vijesti” 16. 9. 2014) Osim toga, naša zemlja, prema izvještaju Populacionog fonda Ujedinjenih nacija, Polna neravnoteža na rođenju, objavljenom u avgustu 2012. godine, (izvještaj je dostupan na sledećem linku:http://www.unfpa.org/publications/sex-imbalances-birth) spada među devet država u svijetu sa najvećim poremećajem u odnosu novorođene muške i ženske djece, usled selektivnih abortusa koji su rezultat  rodne diskriminacije i preferencije muške u odnosu na žensku djecu. U ovom izvještaju se zemljama u kojima je identifikovan problem prenatalne selekcije pola, između ostalog, preporučuje i  redovna analizatrendova kroz direktne i indirektne statističke dokaze u vidu istraživanja, registracije rođenja i popisa stanovništva, kao i redovno širenje rezultata putem publikacija, radionica, i medija. Podsjećamo  da je i UN Komitet za ekonomska, socijalna i kulturna prava izrazio zabrinutost zbog neproporcionalnog odnosa polova novorođene djece, “što može ukazivati ​​na praksu selektivnih abortusa zbog diskriminacije žena”  i preporučio Crnoj Gori da sprovede sveobuhvatnu studiju o rasprostranjenosti selektivnih abortusa i preduzme odgovarajuće mjere za suzbijanje ove prakse i društvenih normi koje je podstiču. Ovaj problem je bio i predmet povećane pažnje Savjeta Evrope koji je od Crne Gore tražio informaciju o prenatalnom odabiru pola.

Žene se veoma mukotrpno, mada uporno, decenijama bore za ravnopravnost polova, za društvo u kojem su svima date jednake šanse. Napredak u tom smislu, nažalost, čine mali i spori pomaci. Pritom, žene čine oko 51% populacije.

Selektivni abortusi će, pored činjenice da predstavljaju kršenje osnovnih ljudskih prava,  smanjiti i broj žena na našem podneblju na manje od 50%, time i natalitet, a imaće i druge ozbiljne socijalne i ekonomske implikacije.

Zbog svega navedenog smatramo da je ova odluka štetna i politički opasna za uspostavljanje rodne ravnopravnosti u Crnoj Gori, jer skreće pažnju javnosti sa najopasnije diskriminacije žena u vidu selektivnih abortusa. Pozivamo Ministarstvo zdravlja Crne Gore, Kliničko bolnički centar i druge relevatne institucije da jednom u pola godine  informišu javnost o broju rodjene djece po polu i o odstupanjima  od prirodne statistike, kao i o mjerama koje su preduzete u cilju smanjenja selektivnih abortusa.

NVO Centar za ženska prava

Maja Raičević, izvršna direktorka

NVO Prima

Aida Perović Ivanović, izvršna direktorka

NVO Juventas

Ivana Vujović, predsjednica

NVO Sigurna ženska kuća

Ljiljana Raičević,

NVO Anima

Ljupka Kovačević, koordinatorka

NVO Akcija za ljudska prava,

Tea Gorjanc Prelević, izvršna direktorka